Đây là nhận xét + góp ý trong khuôn khổ kì thi vote lần thứ 6. Kèo này thấy có nhiều người viết nhận xét quá rồi, đáng lẽ tôi nên chia bớt sự chú ý sang những thí sinh khác, nhưng tôi vẫn phải nhúng tay vào vì đã quay random trúng bộ truyện. Thật là... bất đắc dĩ.

Ok, chào tác, sau khi đọc xong vol 1 - Màn Đệm, thì tôi có những đánh giá và góp ý như sau.

I. Tổng thể:
Nhìn chung, tôi thấy truyện của bạn đọc được, không đến nỗi tệ nhưng cũng chưa làm tốt, có rất nhiều không gian để cải thiện. Cụ thể từng ưu nhược sẽ nói kĩ ở các mục bên dưới.
Bên cạnh đó, có một vài yếu tố mà tôi cho là lỗi khá lớn, đến từ sự thiếu kinh nghiệm. Nhưng chúng dễ sửa nên sẽ không liệt vào mức nghiêm trọng.

II. Những ưu điểm:
- Cách trình bày của bạn trông thuận mắt, ngắt nghỉ câu đoạn có chừng mực. Câu chữ đọc trôi miệng không bị vấp. Vốn từ ngữ khá phong phú đi kèm cách hành văn ổn định.
- Miêu tả vừa đủ để người đọc hình dung khung cảnh, không bị lan man vào tả hay kể quá nhiều.
- Đặc biệt hơn, tôi thấy truyện này đã có sự remake hoặc fix ở vài chương đầu. Và đọc những chương đó cảm giác có sự nhỉnh hơn so với phần còn lại ở đằng sau - những chương chưa sửa. Đây chỉ là suy đoán.
=> Những điều này chứng tỏ bạn tác đã có những kinh nghiệm nhất định trong viết lách chứ không phải tay mơ hoàn toàn. Và trên hết là biết lắng nghe feedback, hoặc tự mình ngộ ra vấn đề, rồi bắt tay chỉnh sửa. Đây là một điểm cộng lớn.

III. Những nhược điểm:
1. Cách bạn chọn đinh hướng cho truyện:
- Đầu tiên là cách triển khai câu truyện của bạn. Dễ thấy nó là thể loại Sảng Văn. Cho ai chưa biết thì sảng văn là thể loại truyện mà nhân vật chính làm việc gì cũng thuận lợi, đánh đâu thắng đó, thăng cấp nhanh chóng. Toàn bộ hành trình chẳng có thách thức gì đáng kể.
Chọn thể loại sảng văn không sai, sai ở chỗ bạn không hiểu sảng văn cần gì. Hãy để tôi giải thích kĩ hơn.

+ Với những câu chuyện bình thường, chính những khó khăn nvc gặp phải, và cách đối đầu giải quyết chúng là thứ tạo nên “nội dung” cho truyện, nó là thứ khiến người đọc chú tâm vào, hồi hộp, lo lắng, cuối cùng là vỡ òa thỏa mãn khi vấn đề qua đi. Một câu truyện hay là một câu truyện phải khơi dậy được cảm xúc của người đọc, dù nó có là cảm xúc gì đi nữa, chỉ cần có cảm xúc là đã thành công.

+ Với thể loại sảng văn, cảm xúc nó đem lại đáng lẽ phải là sự thư sướng, hướng đến đối tượng độc giả không thích những thứ nặng nề. Dễ thấy những bộ sảng văn nổi tiếng với những nhân vật chính bá đạo sẽ hướng đến cốt lõi là sự hài hước hoặc hỏny (sảng văn ngựa giống). Điểm chung của chúng là gì? Chúng nhắm vào việc khơi dậy những cảm xúc đầy dopamine như vui vẻ hay cơn lứng. Hoàn toàn trái ngược với những cảm xúc nặng nề. Tại sao phải là những cảm xúc này? Đơn giản thôi, vì nhân vật chính sẽ không gặp khó khăn trong sảng văn nên khó mà khơi dậy loại cảm xúc tiêu cực được.

- Đây cũng chính là sự bất cập trong việc chọn cách triển khai của bạn. Toàn bộ bầu không khí trong truyện bạn rất nghiêm túc, nvc luôn cố hành động thận trọng khiến mọi thứ xung quanh tràn đầy vẻ nguy hiểm, trong khi bạn lại không tạo ra được sự “nguy hiểm” tương xứng. Một lần nữa, tại sao lại thế?
Bởi vì bạn đang cố kết hợp sảng văn vào với một thế giới dark fantasy!
Đừng hiểu nhầm ý tôi, hai thứ này hoàn toàn có thể kết hợp với nhau, nhưng KHÓ. Như đã nói, mục tiêu cuối cùng của bạn là phải khơi dậy được cảm xúc của người đọc, như thế là thành công. Thế giới lẫn bầu không khí deep dark của bạn, những bí ẩn mà bạn bày ra mang đến cảm xúc nặng nề, bây giờ phải cộng thêm hành trình gian khổ của nvc nữa thì sẽ tạo ra hiệu quả một cộng một lớn hơn hai. Nhưng không, bạn luôn để cho nvc thuận buồm xuôi gió, đồ ngon dâng tận mồm, thực lực tăng phi mã, a.k.a sảng văn… Hai thứ tự vả bốp chát lẫn nhau.

=> Cuối cùng, không có cảm xúc gì được khơi dậy trong suốt quá trình đọc, và nó gọi là gì ạ? Sự buồn ngủ. Nếu có ai đang tự thắc mắc tại sao truyện của mình lại buồn ngủ, thì đây, giờ bạn đã biết rồi. Tại nó không đạt tới ngưỡng để khơi dậy bất kì cảm xúc nào. Tác lâu năm chúng tôi vẫn luôn khuyên “Non tay thì đừng thách thức các chủ đề khó” là vì thế.

2. Cách bạn khắc họa nhân vật mờ nhạt:
Có thể bạn nghĩ tồi sẽ chê rằng nhân vật của truyện nửa nạc nửa mỡ, mâu thuẫn tính cách, hoặc thay đổi tư duy quá nhanh, vân vân... như cách mà ai cũng nhận xét. Nhưng không, tất cả những gì tôi thấy đó là sự mờ nhạt, và tất cả mọi cái trên đều có thể quy về chữ “mờ nhạt” chứ chẳng cần phân loại lằng nhằng làm gì. Bởi khi một nhân vật được khắc họa rõ ràng, thì ngay cả những điểm yếu của họ cũng sẽ trở thành thương hiệu cho nhân vật thay vì là một “lỗi”. Tựa như khi yêu một ai đó, họ trong mắt ta tự khắc sẽ được thêm filter cho thành đẹp.

- Được rồi, nói nhân vật mờ nhạt thì ai cũng nói được. Nhưng vì sao lại mờ nhạt, và làm thế nào để khắc phục, thì chẳng ai nói mấy. Nên tôi sẽ chia sẽ một số kinh nghiệm cá nhân: Không có công thức nào cho một nhân vật thành công, nhưng ít nhất có thể giúp họ hết tàng hình.
Đơn giản thôi, phép “thời lượng” chia “số nhân vật”.
Chẳng có gì khó hiểu hết. Bạn cần thời gian để làm quen một người, thì độc giả cũng cần thời gian để làm quen nhân vật. Việc bạn nhồi nhét ra sân, giới thiệu quá nhiều nhân vật trong khoảng thời lượng hạn chế khiến cho họ còn chẳng có đủ thời gian để “diễn”, thì làm sao lưu lại ấn tượng cho người khác, làm sao mà có đủ thời gian phát triển.

- Bằng chứng chính là việc bạn đã phải áp dụng timeskip liên tục trong truyện. Ngắn thì vài ngày, dài thì skip hẳn cả tuần. Tôi còn nhớ đã thấy bình luận của độc giả để lại “timeskip ác”. Tại sao lại phải time skip vậy? Trong khi chính những lúc như vậy mới là thời gian để gia tăng trải nghiệm cho nhân vật. Thay vì được thấy những gì nhân vật trải qua, giúp việc hiểu họ dễ hơn, thì tôi lại chỉ được xem vài dòng tóm tắt sự kiện như đang đọc thông báo, chẳng sót được gì trong đầu. Ví dụ thực tiễn:
+ Nhân vật Grovelius. Kẻ bị chê là có bước thay đổi nhận thức nhanh chóng mặt. Tất nhiên là phải chóng mặt rồi, một tuần sống trong lâu đài quỷ vương của kẻ đầu đường xó chợ như hắn, bị bạn gói lại trong một lời thoại tự thuật, sau đó liền chốt cho hắn thay đổi tính nết. Quá không thuyết phục!
+ Tổ đội nhân loại, một lần nữa, những trải nghiệm của họ trước và sau khi bị bắt đều mờ nhạt, những ngày sống mà bị giam lỏng cũng bị bạn timeskip, đến cả nvc Nina cũng phải ngờ vực “sao đám người này lại thay đổi thái độ nhanh đến vậy? Mới chỉ mấy ngày trước còn căm hận nàng, giờ lại trở nên... thân thiện? Nhưng rốt cuộc thì cũng chẳng quan trọng”. Không, nó quan trọng đấy ạ, cứ thế thì bảo sao nhân vật chẳng mờ nhạt.

=> Chốt như này thôi, đừng timeskip. Timeskip chỉ dùng khi chẳng có việc gì xảy ra thực sự cần lược bỏ. Thay vì timeskip, hãy thử tạo ra những diễn biến liên tục để ít có khoảng thời gian trống nào. Rồi chỉ nên tập trung vào khắc họa 1-2 nhân vật cùng lúc, cho họ đầy đủ thời gian thay vì nhét một đống những kẻ có tên vào rồi chỉ để làm nhân vật quần chúng, hoặc làm shipper đến giao đồ xịn cho nvc rồi liền chim coot.

Chỉ cần làm rõ và khắc phục được hai điểm trên: Định hướng khai thác, nhân vật. Là bạn đã có thể kể một câu chuyện hay rồi, hai thứ đó là hồn cốt của một truyện, tất cả những thứ khác như bối cảnh, world build, thể loại, chỉ là dệt hoa trên gấm. Hiểu được cốt lõi trên thì dù đi viết lĩnh vực nào cũng có thể tạo ra được câu chuyện thú vị làm người khác muốn đọc.

IV. Từ thiếu kinh nghiệm dẫn đến thiếu trách nhiệm:
Thiếu kinh nghiệm không phải cái tội, nhưng đã thiếu kinh nghiệm còn muốn nhảy vào tag khó thì là chuyện khác. Nó sẽ trở thành sự thiếu trách nhiệm với quyết định của chính mình.
Có lẽ bạn cũng đã ngờ ngợ ra tôi định nói tới điều gì rồi - cái tag Genbend.
Thực ra cái tôi mong chờ khi thấy tag genbend. Thậm chí genbend vào cơ thể loli như thế này là những khó khăn khi thích nghi với giới tính mới, từ sinh hoạt cho đến sinh lý. Để xem tâm lý nv bị chuyển giới bất đắc dĩ nó phát triển ra sao. Chứ nếu chỉ đơn giản là đổi một lớp áo da xong bỏ xó, thì nó tồn tại làm gì? Tôi thật sự không hiểu. Tag này treo lên chỉ để làm bait? Hay bạn sợ nếu nvc là nữ thì sẽ có ít người đọc, nên phải cố chấp gắn cho nó một cái lý lịch từng là nam?

Giờ chỉ cần thử nghĩ thế này, bỏ tag genbend ra, cho nhân vật gốc đã là nữ rồi chuyển sinh thành bé gái như truyện, xem nó có khác gì không? Hầu như là không! Thấy nó vô nghĩa thế nào rồi chứ?
Đây thực sự là một tag khó, chứ không phải học kiểu làm ăn tắc trách của Tanya chiến kí là xong đâu, tôi chưa bao giờ đánh giá cao tình tiết genbend từ ông chú thành bé loli như vậy cả. Bởi vì nếu không khai thác thì nó thành vô dụng, còn đã định khai thác mà làm không cẩn thận thì thành biến thái, bị ăn chửi như Onimai. Eo ôi, không biết một tên đực rựa sẽ làm gì với thân thể của một bé loli nhỉ? Nghĩ thôi đã rùng mình.
Đã bao giờ bạn thực sự ngồi nghĩ về điều đó, cùng với mặt trái của nó chưa?

=> Genbend không phải thứ tag rẻ tiền để tác giả biến thái lấy ra bait tệp độc giả biến thái. Hãy có trách nhiệm với bộ mặt của truyện mình hơn, suy nghĩ thật kĩ trước khi chọn thêm bất cứ tag nào gắn lên, vì đó là bộ mặt của truyện, phải chỉn chu đến từng chi tiết.

__________

Đáng nhẽ bài này phải đăng sớm hơn cho đúng kèo, nhưng vì lỡ thấy có vài người khác cũng đã viết nhận xét cho bạn rồi, nên tôi mới đổi hướng sang việc tập trung chia sẻ kinh nghiệm cùng cách khắc phục chứ việc chỉ ra lỗi suông thì đã có người khác làm thay. Hi vọng mấy dòng này sẽ có ích cho bạn nói riêng, và các tác giả mới nói chung.

Đá out, peace!